ΑRT ACT: Τόποι ερωτικής χημείας της τέχνης
Συντάκτης : Ημ/νία καταχώρησης : 24/08/2007 14:17:58
--------------------------------------------------------------------------------
Του Κώστα ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*
Πριν ακόμα ανοίξει τις πόρτες του το ART ACT στο νοήμον κοινό και στους πρωτοκλασάτους εικαστικούς καλλιτέχνες και τους θεωρητικούς της τέχνης: αισθητικούς, ιστορικούς και τεχνοκριτικούς, για έναν ανοιχτό διάλογο ως τη διαλεκτική του ένταση και όχι παραπέρα στον καβγά του αντιπάλου, γέμισε ο χώρος του από γόνιμο ενθουσιασμό συμμετοχής. Και τώρα αναρωτιούνται οι καχύποπτοι και οι αφελείς ποιες είναι οι αιτίες αυτού του ενθουσιασμού.
Έχει πράγματι ιδιαίτερο ενδιαφέρον πριν απ' όλα η συνάντηση σε κοινό χώρο ή στίβο των ελεύθερων κοινωνικών ιδεών, καθώς αντέχουν στις αντιπαραθέσεις των διαφορετικών. Θερμό πεδίο και υλικό της μαχόμενης σκέψης των ριζοσπαστικών ενοραματικών προσανατολισμών.
Μικρός εις το δέμας ο χώρος του ART ACT, μεγάλες όμως σε μέγεθος οι πνευματικές και οι καλλιτεχνικές του δραστηριότητες. Στο χώρο συναντιούνται και τα δύο είδη, οι κάτοχοι ενός κάποιου πανεπιστημιακού παπίρ και οι συγγραφείς του επαναστατικού κοινωνικού στοχασμού και τέχνης, που τους στηρίζει το έργο τους, ίδιοι με τον νομπελίστα Πορτογάλο Σαραμάγκο ή τον Ρίτσο και τον Αλεξάνδρου.
Αυτή η συνάντηση συνουσίας έχει το καλό που δημιουργεί σχέσεις γονιμικής ερωτικής χημείας στην τέχνη. Και μακριά από τους αφορισμούς του Ζαν Μπωντριγιάρ, που ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν σήμερα οι λέξεις και οι έννοιες ριζοσπαστικός, επαναστάτης, διαφορετικά κοινωνικά συστήματα, αντίπαλα στρατόπεδα και άλλα. Μιλάει με αφελή αυτοπεποίθηση και αυταπάτη συνάμα για το τέλος της ιστορίας, της τέχνης, της ιδεολογίας και άλλα παρόμοια αποφθέγματα, θεωρητικά σλόγκαν μάλλον με επτασφράγιστα σελοφάν, έγκλειστα του ακινητοποιημένου κριτικού στοχασμού.
Τα ισχυρίζεται όλα αυτά ο Μπωντριγιάρ γιατί δεν πήρε μυρουδιά απ' τη σημερινή κοινωνική ιδεολογία και συμπεριφορά της υπαρκτής ατομικής πρωτοβουλίας με κριτική παρέμβαση και το είδος της ανυποχώρητης κοινωνικής αντιστασιακής συνείδησης κατά της κατεστημένης κοινωνικής εξουσίας, που τη συνθέτουν η κρατική και η ιδιωτική πρωτοβουλία. Πανικόβλητες από τον φόβο μήπως και χάσουν τον λουφέ του κοινωνικού παραγοντισμού και του άκρατου επαγγελματισμού της τεχνεμπορίας. Αντίπαλός τους η ατομική πρωτοβουλία, που επιμένει να αυτοδιαχειρίζεται της δικής της παραγωγής τα πνευματικά και καλλιτεχνικά προϊόντα και να μην παραδίνεται στη μαστρωπία της ένοχης τεχνεμπορίας, που παράγει το έργο εκ προθέσεως σφάγιο της υπεροργανωμένης αγοράς του ηλεκτρονικού μετακαπιταλισμού. Δεν έχει πάρει μυρουδιά επίσης ο αγαπητός Μπωντριγιάρ την κυριαρχία της ηλεκτρονικής τεχνολογικής επανάστασης στο μέγιστο σήμερα.
Συντηρείται με παρωχημένες ιδέες και αντιλήψεις του ακινητοποιημένου παρελθόντος, καθώς και από τα αφοριστικά θεωρητικά σλόγκαν του μεταμοντέρνου τάχα. Αρκεί να βάλεις μια λέξη στο "μετά" και όλα έπονται και φαντάζουν πήλινος δράκοντας του καινούργιου. Αγνοεί το ειδικό βάρος της δυναμικής παρουσίας των σύγχρονων ηλεκτρονικών μεταβιομηχανικών κοινωνικών και τον ηλεκτρονικό τεχνολογικό πολιτισμό, αντίθετος στον ηλεκτρονικό τεχνολογικό ολοκληρωτισμό. Αν δεν υπάρξει βαθύτερη κατανόηση των σύγχρονων δεδομένων, η θεωρία θα αναπαράγει τον εαυτό της λέγοντας κουραφέξαλα συνθήματα, αντί να σκύψει στα νάματα των ποιητικών χρησμών του γίγνεσθαι.
Η ίδια η ιστορία απαντάει στο ερώτημα από μόνη της και δεν μας κάνει τη χάρη να αδρανούμε για λίγο έστω. Οι θεωρητικές πεποιθήσεις χωρίς αντίκρισμα και η επαλήθευση στην άγια καθημερινότητα, ανοιχτός ορίζοντας των πολλαπλών ροών στην τέχνη και τη σύγχρονη σκέψη, πάει ο κόπος χαμένος.
Το ART ACT τα διαπραγματεύεται όλα αυτά στον χώρο του με ωριμότητα και θάρρος ως σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, υποκείμενη στη δραματική έλλειψη των μέσων έκφρασης και επικοινωνίας του εικαστικού χώρου, αποκλεισμένος από τον περιοδικό και ημερήσιο τύπο και την ηλεκτρονική οθόνη της τηλεόρασης. Καλύπτουν τα ηλεκτρονικά παράθυρά της τα χοντρόδερμα φτηνά μυαλά σε καθημερινή βάση με στόχο τον παραγοντισμό και τη λεηλάτηση του ανοχύρωτου εικαστικού χώρου της πρωτοπορίας.
Έτσι θα πω ότι όλα αυτά ευνοούν και ενισχύουν τη θέση του ART ACT για την ενθουσιώδη εισροή στις αίθουσές του σε όλους όσοι αντέχουν τον κοινωνικό διάλογο. Μ' αυτόν τον τρόπο σπάει τους κλειστούς κώδικες επικοινωνίας που επιμένουν να λειτουργούν χωρίς νομικό πλαίσιο, χωρίς κανένα δικαίωμα και μόνο με υποχρεώσεις στην εν αφασία πολιτεία. Λάτρης του μπιγκ μπράδερ. Ψυχαγωγία - εκτελεστικό απόσπασμα της ελεύθερης συνείδησης.
Το ART ACT λειτουργεί σαν μια απελευθερωμένη νησίδα στο χάος των αντιπαραθέσεων και προφέρει ποιητικές ανάσες στους εξορισμένους ναυαγούς ποιητές και προς τιμήν του.
Η άλλη σοβαρή διάγνωση είναι το πυκνό ετήσιο πρόγραμμα και η ποικιλία της θεματολογίας του. Αλλιώς θα ήταν ένας ακόμα χώρος άτολμος και άχρωμος και μια απ' τα ίδια. Θα ήταν υπάκουο στις υποδείξεις των ηλεκτρονικών εργολάβων που δρουν μέσα κι έξω από το κράτος, οργανωμένοι μιντιάτορες του πήλινου γιγαντισμού.
Τον χώρο του κινεί εμπνευσμένα ο 50χρονος ζωγράφος Χρήστος Θεοφίλης, χρόνια ασκημένος στις δημόσιες σχέσεις, και το σημαντικότερο είναι που το ART ACT δρα έξω από τα κατεστημένα εικαστικά ενυδρεία ως ελευθερογνώμων του άδολου ποιητικού ψυχισμού, μόνιμα μεθυσμένος για το αύριο.
Τα όρια της ιδεολογίας και της αισθητικής του είναι ο χώρος της μοντέρνας τέχνης αλλά και ανοιχτός στη σημερινή κυρίαρχη εννοιολογική τέχνη και έτοιμος πάλι να αποδεχτεί και τη βιοτέχνη, επική διάσταση και εσωτερική αξία του ηλεκτρονικού τεχνολογικού πολιτισμού, διάσπαρτος στους ιστούς του νεαρού 21ου ηλεκτρονικού αιώνα.
Οι εικαστικοί καλλιτέχνες και οι θεωρητικοί του κριτικού στοχασμού έχουν διαλέξει ως αφετηρία, και το γνωρίζει καλά αυτό ο Θεοφίλης, τη γενιά του '80. Και από εκεί ξεκινούν με σιγουριά να ρίξουν φως στο σήμερα. Η γενιά του '80 έσπασε εντυπωσιακά την παραδοσιακή φόρμα γραφής και γι' αυτό δικαιούται να περάσει άγρυπνη απ' τα προπύλαια του επαναστατημένου ακραία 21ου αιώνα με τις πολλές και νεότερες πρωτοπορίες στην τέχνη και τον στοχασμό.
* Ο Κώστας Σταυρόπουλος είναι τεχνοκριτικός
--------------------------------------------------------------------------------
Copyright © "Η ΑΥΓΗ".
--------------------------------------------------------------------------------